Дзæуджыхъæуккаг центр «Баспик»-ы специалисттæ ныртæккæ кусынц, æмбал кæмæн нæй, ахæм технологитыл. Сты, микроканалон къæйтæ кæй хонынц, уыдонимæ баст. Ног зонындзинæдтæй спайдагæнæн ис, райдай суанг астрономийæ æмæ медицинæйы къабæзты. Ахуырадон центры кусынц, нырыккон домæнтæм дзуапп чи дæтты, ахæм фадæтты. Уæззау низтæ рагагъоммæ раиртасынæн аразынц æмбæлгæ мадзæлттæ. Зонадон центры ногдзинæдты фæрцы фæнд кæнынц, зæгъæм, рентгены тынтæй адæймагæн зиан фæкъаддæр кæныныл.
Мæнæ ацы чысыл къæй медицинæйы бындурон зонындзинæдтæ къæссавæлдæхт фæкæнид, фæахадгæдæр кæнид уæззау низьæ иртасыны æмæ дзæбæх кæныны мадзæлттæ. Йæ уæлæ ис милуангай хæрзчысыл уыгæрдтæ. Алкæйы дæр дзы рахонæн ис хицæн лаборатори. Къæйы уæлæ, зæгъæм, туджы `ртах куы руадзай, уæд ын уайтагъд йæ миниуджытæ базонæн ис. Уыимæ, тынг цыбыр рæстæгмæ.
«Æндæр ныхæстæй дзургæйæ, ацы къæйтæ микробæрцуæттæй уæлдай не сты. Уыцы-иу рæстæгмæ сæ бон бирæ иртæстытæ бакæнын. Реагенттæ дзы иннæрдæм куы ахизынц, уæд дзы рухс равзæры. Мах ын йæ миниуджытæ сбæрæг кæнæм», – Дзæуджыхъæуы технологон центр «Баспик»-ы перспективон проектты офисы разамонæджы хæдивæг Александр Рыжков.
Ацы проект сын иунæг нæу. «Баспик»-ы фæнд кæнынц советон заманы иртæстытæй дæр кæцыдæртæ сног кæнын. Зæгъæм, квантокон кæй хонынц, уый. Буары хицæн чырæгæн дæр уайтагъд равзары, исты зæрдæхсаинаг хъуыддаг дзы куы фæзыны, уæд. Афтæ ма бакусдзысты ультразæлынад æмæ рентгениртæстыты системæйыл дæр. Хъуамæ йæ фæхуыздæр кæной. Ахæм технологитæй Уæрæсейы æндæр никуы пайда кæнынц. Фæлæ уый нырма. Центры разамынд куыд зæгъы, афтæмæй сын разæй бирæ кусинæгтæ ис.
«Суанг ма Владимир Путин дæр загъта, раззагдæр технологитæй адæмы хорздзинадæн пайда кæнын кæй хъæуы. Мах центр кусы йæ райрæзты фондзазыккон программæйыл, хъуамæ нæ куыстады бæрц фæфылдæр кæнæм 10 хатты. 500 милуанæй 5 миллиардмæ. Республикæйы бюджет у 25 миллиарды. Уæ цæстытыл ма йæ ауайын кæнут, нæ республикæй та ногæй технологон центры ном хæссын кæй райдайдзæн, уый», – Дзæуджыхъæуы технологон центр «Баспик»-ы генералон директор Хъулаты Сослан.
Уæвгæ, канд куыстады бæрц фæфылдæр кæнын нæ фæнд кæнынц. Фæнды ма сæ æмбæлгæ куыстуæттæ сног кæнын æмæ сын дæсны кусджытæ бацæттæ кæнын. Ныртæккæ уал технологон факультетТТы студенттæ сæ зонындзинæдтæ ацы ран фидар кæнынц. Сæ хъудытæм дæр сын æрмæст «Баспик»-ы байхъусынц. Гусалты Азæмæт куыд зæгъы, афтæмæй зонады кусыны фæнд сывæллонæй рахаста. Йæ хъул сах абадт – уарзон дæсныйадыл фæхæст, кæм цæры, уым.
«Баспик»-æн дзы æмбал нæй ахæм куыстуæтты `хсæн. Æрыгон специалисттæн дзы кусынæн уæрæх фадæттæ ис. Цыфæнды хъуыды дæр дзы куы раргом кæнай, уæддæр дæм лæмбынæг байхъусдзысты. Уый аккаг куы куы уай, уæд дæм зæрдиагæй фæкæсдзысты», – Дзæуджыхъæуы технологон центр «Баспик»-ы нанотехнологиты лабораторийы инженер Гусалты Азæмæт.
«Баспик» æмгуыст кæны дунейы раззагдæр лабораторитæ æмæ зонадон центртимæ. Ирыстойнаг зонадон куырдадзы райрæзтмæ сæ бавæрæнтæ ракæнынмæ цæттæ сты Америкæ, Германи, Англи æмæ Китайы минæвæрттæ. Уыйтыххæй сæ уырны, а-дыууæ боны Ирыстон сæ цæсты тæккæ нырыккондæр зонадон центр кæй уыдзæн.
