Сасир

Алы адӕмыхаттӕн дӕр йӕ хӕдбындур цардывӕтк хъахъхъӕнын ахсджиаг хӕс у. Фӕлӕ ныры размӕдзыд дуджы уый фӕзындӕр ис. Цивилизаци ахъардта алы хъуыддаджы дӕр. Цы ис уым хорзӕй, стӕй фауинаг та цӕмӕй у? Ирон ӕгъдау цӕуыл ӕнцайы, уыцы бындурӕн фӕцудынӕй тӕссаг у? Уыдӕттыл дзурӕм нӕ уазджытимӕ программӕ «Сасир»-ы.

Æртæ ихдзагъды æмæ тымыгъы дыууæ мæйы æмгъуыдмæ. Ахæм разынди ацы сæрды боныхъæд Ирыстоны. Кæй аххосæй цæуынц уыцы диссæгтæ, æмæ ма æвдисæнтæ цæмæн уыдзыстæм? Стæй иу бæстæйæ иннæ бæстæйы боныхъæдыл ахадæн ис, æви нæй? Ууыл дзурæм программæ «Сасир»-ы.

Мæсгуытæ сты ирон истори æмæ культурæйы ахсджиагдæр хæзнатæ. Бирæ мыггæгтæ сæ сцалцæг кæнынмæ хъавынц, фæлæ фыдæлтыккон арæзтæтты фылдæр хай æвæгæсæгæй лæууынц. Цас æнцон у мæсгуытæ бахъахъхъæнын, стæй сæ фесафын ма бауадзыны хъуыддаджы сæйрагдæр цы у?

Афтæ фæзæгъынц, æмæ, дам, дзырдтæ кæм нал фæфаг кæны, уым дзурын райдайы музыкæ. Цæгат Ирыстонæн уыцы хорзæх йæ къухы æххæстæй бафтыд. Музыкæйæн чи снывонд кодта йæхи, ахæм адæмæй нæ зæхх хъæздыг у. Национ музыкæ. Йæ гæнæнтæ æмæ йæ авналæнтæ. Йæ райрæзт æмæ йæ хъæздыгдзинад. Йæ абон æмæ йæ фидæн. Стæй йæ ахадындзинад абоны змæст дуджы. Уыдæттæ уыдзысты нæ программæ «Сасир»-ы дзуринæгтæ.

Иу зондджын лæг афтæ загъта: «Балцы цæуынæн æхца хардз кæнын куы нæ хъæуид, уæд мæ уынгæ дæр ничиуал фæкæнид!» Æмæ, æцæгæйдæр, балцæй алчи æрыздæхы æндæр адæймагæй. Афтæ у!

Нæлгоймæгтæ слæмæгъ сты, æви сылгоймæгтæ сфидар сты? Ацы фарст нæм сæвзæрд, нырыккон царды цаутыл нæ цæст куы ахастам, уæд. Бæрæггæнæнтæм гæсгæ, чи ахицæн, уыцы бинонты нымæц фæци, сæ цард чи баиу кодта, уыдонæй фылдæр. Цы уавæрмæ æркæндзæн уыцы хъуыддаг æхсæнады? Ууыл дзурæм комкоммæ эфиры.

Ирон хæдзары æртæ уæлибæхæй скувыны хъуыддагæн арф æмæ ахсджиаг нысаниуæг ис. Фæлæ кæрдзынтæ абон арæх æлхæнгæ дæр акæнæм. Акомдзаг кæнынæн дуканиты райсæм иугай чъиритæ дæр. Цымæ цас раст у уыцы хъуыддаг æмæ нæ фыдæлтыккон æгъдæуттæ бахъахъхъæнынæн цы кæнын хъæуы?

Хъæууон хæдзарад рæзы. Уымæн æвдисæн, фарон нæ бæстæ экспортмæ æппæтæй фылдæр мæнæу кæй арвыста, уый. Фæлæ нæ картофы хæрзхъæддзинад зæрдæхсаинаг цæмæн у, мыдыбындзытæ цæмæн мæлынц æмæ ныл фидæны пестицидтæ куыд сахаддзысты? Уый раиртасыныл архайæм программæ «Сасир»-ы.

Сыхæгты хъæр æмæ хъæлæбайыл æппæтæй арæхдæр кæм хъаст кæнынц, Цæгат Кавказы иунæг ахæм регион сси Ирыстон. Уыцы хъуыддаг раиртæста æппæтдунеон бæрæггæнæг компани. Æгъдаухалджыты æфхæрынæн закъон раджы сфидар кодтой, фæлæ нæ цард фæхуыздæр? Иннæ ахæм фæндон: машинæтæй бырæттæ чи æппара, уыцы шофырты кæндзысты ивар. Уыдæттыл æмæ ма æндæр хъæппæристыл дзурæм нæ программæйы.