«Цæр», зæгъгæ, схуыдта йæ роман Чехойты Сæрæби. Æмæ куыннæ! Ныстуаны хуызæн хæстон лæджы сидт бахсыст тохы цæхæры. Цардæн й` аргъ чи зоны, кæстæртæн дæр ын й` ад уый хуыздæр бамбарын кæны. Ахæм уыд Чехойты Сæрæби: хæсты ветеран, фидæны фæлтæртæн зондамонæг, æхсæнад æмæ аивады кусæг. Абон ын мысæм йæ ном. 

Немыцæгтæ амардтой 90-аздзыд сылгоймаджы, йæ чызг æмæ йæ фырты.

Хæстон фæндæгтæ. Куыд даргъ æмæ зын уыдысты. Куыд уæззау фæдтæ æмæ ностæ ныууагътой  æвзонг лæппуты зæрдæты. Фыдыбæстæйы Стыр хæсты ветерантæ сæ абон дæр хъуыды кæнынц. Раздæрау, цæстытыл ауайынц æдзар æмбæлттæ, хæсты тохтæ æмæ уарзон адæм. Йæ мысингæтæ нæ уацхæссæг Саулохты Ланæйæн радзырдта Толдзгуны цæрæг, Фыдыбæстæйы Стыр хæсты ветеран Хæмыцаты Хаджирæт.

Бойцам Красной армии, погибшим на территории Северной Осетии, посвящается…

Хуыздæрты-хуыздæрты та фæхуыдтам не студимæ. Базонгæ ут Æрыдоны 1-æм скъолайы командæ, «Намысы Фæдонтæ»-йы уæнгтимæ.

Хъæбатыр хæстонтæ – бирæ фæлтæртæн сты фæзминаг. Нæ уазæг нын куыд схъæр кодта, афтæмæй уый дæр хæстон суæвын. Уæвгæ йын йæ ном куы зæгъæм, уæд йæ бирæтæ æрхъуыды кæндзысты – æрыгон уæвгæйæ, йæхи бауарзын кодта йæ зарджытæй. 

Налцык, Пятигорск, Армавир æмæ æндæр горæттæ ссæрибар кæныны тохты чи архайдта, уыдонæй иу уыд джызæйлаг лæппу Доййаты Давид.

Историктæ йын абон дæр раст аргъ нæма скодтой, афтæ ахсджиаг сын уыд. Кавказы цыд карз тох, бирæ туг дзы ныккалд. Чи фæмард æмæ чи фесæфт, уыдонæй сæ иуы ном дæр рох нæу. Дзæуджыхъæу та кадджынæй хæссы «Хæстон намысы горæт»-ы ном. Æмæ уый æрмæст ном нæу. Хæстон намыс у – хæсты цыд æмæ йæ истори чи аивта, уыцы цаутæ. Цавæр уыдысты? Бæлвырддæр нын сæ радзурдзæн нæ уазæг – историон наукæты кандидат – Чехойты Ирмæ.

Об истории монументов, посвященных воинам.

Райгуырæн Ирыстонæй – суанг знаджы уæзæг Берлинмæ. Хæсты быдыры иу æмæ дыууæ хатты нæ равдыста йе хсардзинад. Хорзæхджынгонд æрцыд бирæ майдайнтæй. Саккаг ын кодтой æппæты стырдæр хæрзиуæг Советон Цæдисы хъæбатыры ном.