Уалдзæг ахсджиаг рæстæг у зæхкусæгæн æмæ йын хорз фадæттæ куы уа, уæд йæ фæллæйттæ ноджы ахадгæдæр уыдзысты. Ацы аз аграрон къабазыл уæлдай хæс æвæрд ис. Политикон æмæ экономикон цауты тыххæй ныр архайын хъæуы хи фæллойы бæркадæй цæрыныл. Æгас Уæрæсейæ зæгъæм ныртæккæ. Бынаты чи кусы, уыдон паддзахады æххуысæй иппæрд нæ уыдзысты. Дæнцæгæн æрхæсдзыстæм цалдæр нымæцы.

Ацы хатт нæ фæнды не ‘ргом фысвосы куыстмæ аздахын. Фæстаг азты ацы къабазмæ фылдæр цæст дарынц. Сарæзтой сæрмагонд программæ дæр. 2018-æм азæй лыстæг фосы куыстгæнæг фермертæн дæттын райдыдтой субсидитæ. Куыд сыл сахадыдта, уый радзурдзыстæм. Рох нæ нæ уыдзысты фысвосы куыстимæ баст æндæр хъуыддæгтæ дæр.

Бон æмæ уæ рæстæджы хорзæх уæд! Эфиры – программæ «Хæдзарадон». Уалдзæг йæ тыхы бацыд, хуымгæнæны мæйæн та йæ ном – йæ уæлæ. Ома быдыртæ æмæ цæхæрадæтты куыстытæ сты сæ тæмæны. Фæлæ цы тауæм, уыцы культурты мыггæгтæ хъуамæ уой хæрзхъæд, цæмæй æнæниздзинадæн зиан ма `рхæссой. Хъæууон хæдзарады æнæниздзинад абон у нæ равдысты сæйраг дзуринаг.

«Хæдзарадон»-ы радон рауагъды ныхасы фылдæр хай баст у уалдзыгон-быдырон куыстытимæ. Нырыккон политикон-экономикон уавæр хынцгæйæ нæ базонын фæнды, зæхкусджытæ цæмæй тыхсынц фылдæр, уый. Цæмæй цæттæ сты, стæй цавæр культурты фæзуæттæ хъæуы фæфылдæр кæнын. Ацы æмæ æндæр фӕрстытæн бацархайдзыстæм дзуӕппытӕ ссарыныл.

1-æм мартъийы сæ тыхы бацыдысты цалдæр Федералон закъоны. Сæ иумæ гæсгæ, ныр хъæууонхæдзарадон нысаниуæгимæ зæххыл фермертæн ратдзысты цæрæнуат саразыны фадат. Цавæр фæткмæ гæсгæ, уый тыххæй нын программæ «Хæдзарадон»-ы радзырдта нæ республикæйы хъæууон хæдзарады министры хæдивæг Къадзаты Игорь. Дзæуджыхъæуккаг наукон центры кусæг Герыты Фатимæ та нæ базонгæ кодта хъæууонхæдзарадон фæсивæдон лабораторийы куыстимæ. Базондзыстут ма, мартъийы цы ныссадзæн ис, уый дæр.

Уæрæсейы статистикæйы бæрæггæнæнтæм гæсгæ, ацы азы фыццаг бонтæй инфляцийы нымæцтыл дзæвгар æфты. Фæзынаргъдæр сты хицæн продукцийы æргътæ. Фæлæ уыцы-иу рæстæг бæстæйы райдыдтой уалдзыгон-быдырон куыстытæ. Куыд æм цæттæ кæнынц зæхкусджытæ? Цавæр ногдзинæдтæ ис æрдзон фыдбылызтæй быдыртæ хъахъхъæныны хъуыддæгты? Уый тыххæй аныхас кæндзыстæм нæ радон «Хæдзарадон» равдысты.

Цæмæй тæссаг у быдыртæн æмæ сын чи бæрæг кæны сæ уавæр? Ацы фарстæн дзуапп ратдзæн «Уæрæсейы хъæууонхæдзарадон центр»-ы цæгатирыстойнаг разамынды сæргълæууæг Тотраты Олег. Уыимæ ма ацы равдысты бæстонæй аныхас кæндзыстæм Хæххон Аграрон паддзахадон университеты ректоры хæстæ æххæстгæнæг Тускъаты Таймуразимæ.

Ацы аз Уæрæсейы Федерацийы хъæууон хæдзарады райрæзтæн субсидитæ радих кæндзысты 320 милуан сомы. Хи хæдзары фосы куыст чи кæны, уыцы адæмæн дæр баххуыс кæндзысты. Нæ «ХæдзарАдон» рауагъды æргом аздæхтам, фæллой царды хосыл чи нымайы, ахæм хæдзардзин адæммæ. Куыд архайынц æмæ сæм фидæнмæ цы нысæнттæ ис, уый базондзыстут нæ радон равдыстæй.

«Хæдзарадон»-ы радон рауагъды ныхасы кæндзыстæм маргъдарæн фабрикты райрæзтыл. Уымæн ахъаз уыдзæн Уæрæсейы хицауады уагæвæрд дæр. Йæ фæрцы ног арæзтæдтæн сæ хæрдзты 20% æхгæны паддзахад. Фæлæ, уæвгæ, хъæууон хæдзарады ацы къабаз цы уавæры ис? Ууыл дзурдзыстæм нæ программæйы.

Хъæуы кусæгæн райдыдта ахсджиаг рæстæг – фосы зымæгиуатмæ бацæттæ кæнын. Уымæй аразгæ уыдзæн хъæууон хæдзарæдты уавæр æмæ æмткæй республикæйы экономикæ. Фосдарджытæ сæ куыстуæттæ ифтонг кæнынц холлæгтæй æмæ кæсынц скъæтты цæттæдзинадмæ. Уыцы куыстытæ сæххæст кодтой Зæронд Бæтæхъойыхъæуы фермерон хæдзарад «АРТ»-ы фæллойгæнджытæ. Не сфæлдыстадон къорд базонгæ сæ архайдимæ.