Нæ абоны уазæджы республикæйы зонынц се ппæт дæр. Фыццаджыдæр, радиомæхъусджытæ. Йæ хъæлдзæгдзинад-иу цыфæнды æнкъард зæрдæ дæр бахъæлдзæг кодтаид. Æвæццæгæн, уымæн æхсызгон уазæг у адæмы циндзинæдты. Бацагурынц æй, æмæ уый дæр дæр йæхи нæ бавгъау кæны. Æдзух хъæлдзæг æмæ худæндзаст.

Фæлæ зонын, йæ царды зындзинæдтæ дæр уыд, масты ад дæр зоны. Цымæ нын цæ схъæр кæндзæн? Радзурдзæн йæ зæрдæйы цы ис, уый?! Æхсызгонæй æнхъæлмæ кæсын Бирæгъты Аланмæ.

Нæ абоны уазæгимæ куысты фæдыл арæх сæмбæлæм. Æдзухдæр вæййы худæндзаст, мидбылхудгæйæ дæм ракæсдзæн, зæрдиагæй дæ афæрсдзæн.

Алыхуызон министрадты æмæ ведомствæты чи кусы, уыдон алкæд афтæ нæ вæййынц. Цæмæн афтæ рауайы? Кæд нын нæ уазæг уымæн дзуапп раттид. Фæнды йæ миддуне хуыздæр базонын, йе `нкъарæнтæ, йæ зондахаст. Куыд нæм кæсы, сымахмæ дæр цымыдисаг адæймаг фæкæсдзæн. Нæ уазæг у Бекъойты Аслæнбег.

Нæ абоны уазæджы республикæйы цæрджытæ се `ппæт дæр зонынц. Йæ хъæлдзæгдзинад алкæй зæрдæмæ дæр фæндаг ссардта. Уæдæ цы сурæттыл бакуста æмæ сарæзта, уыдон систы зонгæ, сæ ныхæстæ та адæмы `хсæн апарахат сты.

«Хорз хъуыддæгтæ кæнут»…
Ацы ныхæстæ нæ алчидæр арæх фехъусы. Фæлæ сæ æххæст та бирæтæ кæнынц? Бахъуаджы сахат адæймаджы фарсмæ чи æрбалæууы? Æвæццæгæн, фыццаджыдæр, иннæйы рыст чи æмбары, йæхимæ йæ хæстæг чи айсы, ахæм, зæрдæйæ хъæздыг æмæ рæсугъд адæймаг.
Мæ абоны уазæг йæ цард иннæтæн баххуыс кæнынæн снывонд кодта. Ныр бирæтæн у хион æмæ уарзон адæймаг – сæ фыццаг æххуысгæнæг.
Йæ алыварс чи ис, уыдоныл чи ауды, уый йæхæдæг та цавæр у? Йæ зæрдæйы цы æнкъарæнтæ ис? Цы у йæ мæт, йæ цин?
Сымахмæ дæр цымыдисаг кæсы кæй кой кæнын, уый?
Нæ уын æй басусæг кæндзынæн – Хабæты Хандзарифæйы.

Нæ абоны уазæг Рахизфарсы районы райгуырд, уым схъомыл, йæ царды фылдæр бонтæ уым арвыста. Фæлæ йæ канд районы нæ зонынц. Йæ цæстуарзон æххуыс бирæтæ банкъардтой. Æнæзонгæ йын нæу ахуыргæнæджы куыст дæр. Бирæ азты йæ зонындзинæдтæ не вгъау кæны рæзгæ фæлтæрæн. Абон дæр ма йæ зонд, йæ фæлтæрддзинад, йе ххуыс чи бацагуры – никæмæн сæ æвгъау кæны.

Йæхæдæг та. Алцæмæй дæр разы у? Йæ зæрдæ цæуыл риссы? Цæуыл у йæ мæт? Уый йæхицæй хуыздæр ничи зоны. Фæлæ нын кæд абон йæ зæрдæ раргом кæнид.

Дур дæр кæй коммæ кæсы, ахæм адæймаг. Бирæ азты дуртимæ комкоммæ ныхас кæны. Диссаг та уый у æмæ йын уыдон дæр сæхи раргом кæнынц. Афтæмæй, кæрæдзийы æмбаргæйæ, райгуырынц аив æмæ рæсугъд скульптурæтæ.
Дурты æгомыг æвзаг чи æмбары, уыдонæй иу у мæ абоны уазæг. Нæ республикæйы йæ чи нæ зоны, ахæм адæймаг, æвæццæгæн, стæм разындзæн. Бирæ рæсугъд скульптурæтæ сфæлдыста. Бирæты дзы йæ уд бауагъта.
Дурты æвзаг æз не мбарын. Афтæмæй та мын цас æмæ цас цымыдисаг хабæрттæ ракæниккой мæ уазæджы тыххæй.
Фæлæ зындгонд скульптор æргом адæймаг у æмæ мæм куыд кæсы, афтæмæй нын абон йæ зæрдæйы цы ис, уый нæ басусæг кæндзæн. Зæрдиагæй та æнхъæлмæ кæсын Дзбойты Михалмæ.

Æвæдза, ирон адæймаг кæм нæ фесгуыхтис. Культурæ, спорт, политикæ, суанг ма космосы дæр ирон адæймаджы къухфыст фенæн ис. Уый æцæг цау у.

Фæстаг цалдæр боны касттæн Советон Цæдисы рæстæджы ист кинонывтæм æмæ уæлдай æхсызгонæй бакасттæн бæхылбадджыты тыххæй æрмæджытæм.

Æмæ та радон хатт ахъуыды кодтон – куыд стыр æвæрæн бахастой ирон фæсивæд ацы дæсныйад парахат кæнынмæ. Цал æмæ цал æрыгон адæймагæн бауарзын æмæ сæ сразæнгард кодтой бæхылбадæг суæвын. Уый сæхицæй хуыздæр ничи зоны. Фæлæ йæ кæд махæн дæр нæ басусæг кæниккой.

Абон нæ уазæг у зындгонд бæхылбадджытæй иу, ацы куысты сусæгдзинæдтæ иттæг хорз чи зоны, ахæм адæймаг – Хъаныхъуаты Таймураз.

Нæ уазæджы республикæйы се ппæт дæр зонынц. Зонынц æмæ уарзынц. Уæлдай æхсызгон та уый у æмæ йæ ном парахат у нæ бæстæйы иннæ регионты, суанг ма фæсарæнты дæр.

Мæ абоны уазæджы республикæйы цæрджытæ куыддæр федтой, афтæ йыл бирæтæ сæ цæст æрæвæрдтой. Бæрзонд, мидбылхудаг, расугъд хъæлæсимæ, арфæтæгæнаг.

Уæд, иу къорд азы размæ, мæ уазæг æмæ йе мкусджытæм зæрдиагæй æнхъæлмæ кастысты алы хæдзары дæр. Куыд рауад афтæ? Хуымæтæг дзуапп. Йæ рæстæджы уыд телерадиокомпани «Аланийы» амонæг.

Цард куыд ивы, афтæ ивта йæ цардвæндаг дæр. Куыста æндæр рæтты æмæ бынæтты. Кæм – уый нын абон йæхæдæг радзурдзæн…

Иумæ дæр акуыстам, фæлæ йæ рагæй нал федтон æмæ мын æхсызгон уыдзæн йемæ фембæлын.
Куыд мæм кæсы, афтæмæй сымахæн дæр. Æнхъæлмæ та кæсын Челдыты Виталимæ.

Нæ уазæджы хистæрæй-кæстæрæй се ппæт дæр зонынц куы зæгъон, уæд, æвæццæгæн, нæ фæрæдийдзынæн. Æрыгæттæй та бирæтæ йемæ тынг æнгом баст сты. Куыд рауад афтæ? Ахуыргæнæг сын у. Уыимæ царды дæр. Мæнмæ æргом адæймаг кæсы. Рæдийын æви нæ, уый абон базондзыстæм.
Стæй мæм куыд кæсы, афтæмæй йæ зæрдæйы арфы цы хъуыдытæ ис, царды фæндагыл цæугæйæ цы хатдзæгтæ скодта, уыдон дæр нын нæ басусæг кæндзæн. Кæй кой кæнын? Сæбанты Тамерланы – æнхъæлдæн æрбацыд.