Йе мбæлттӕ дзы афтæ дзырдтой, йæ уарзон, фæлмæн цæстæнгасæн ферохгæнæн нæй , уый никуы никæй зæрдæхудты бацыд, дзургæ та æрмæст худгæйæ кодта, зæгъгæ. Уый уыд сценæйы фидауц, æрттивгæ курдиаты хицау, кафты паддзахадон ансамбль «Алан»-ы солист, дæсны педагог, РЦИ-Аланийы сгуыхт артист Тотойты Афæхъойы фырт Хъазыбег. Хъазыбегæн арвы бæрзонд хъæбысæй йе стъалы атахт, фæлæ, зæгъынц, уд мæлгæ нæ кæны. Цалынмæ адæймаджы мысой, уæдмæ цæргæ кæны. Нæ аивады æвæрæнты ис хонгæ кафт «Алан»-ы кафджытимæ , семæ Тотойты Хъазыбег дæр æмæ уын æй уæ размæ хæссæм.

Баиу сты кафаг чызджы мидæг æрдзон рæсугъддзинад æмæ кафыны курдиат. Йæ алы уæнгæй дæр афтæ тынг æнкъардта ирон фæндыры цагъд, æмæ æнæгуырысхойаг уыд, Альбинæ ацы дунемæ кафынæн кæй райгуырд. Йе ‘рыгон бонтæй фæстæмæ Ирыстонæн йе стыр аивадæй чи балæггад кодта, уыдоны курдиатджындæр æмæ зынгæдæртæй иу уыд Уæрæсейы Федерацийы адæмон артисткæ, зындгонд кафæг, хореограф, педагог, кæфтытæ æвæрæг, Ирыстоны хæрзконд æмæ хæрзуынд чызг Байаты Ладемыры чызг Альбинæ. Ирон кафты чызг–паддзах, афтæ йæ хуыдтой аивадуарзджытæ, ахæмæй баззад нæ зæрдæты Ирыстоны ирд стъалы Байаты Альбинæ.

Бирæ азты размæ Джызæйлаг фæсивæды зæрдæты цин æмæ цæхæрæй цы «Арт» равзæрд, уый фæлтæртæ зынаргъ хæрзиуæджы хуызæн лæвæрдтой кæрæдзимæ æмæ йыл алы ног фæлтæр дæр хъардта йæ арæхстдзинад, хъахъхъæдта йын йæ кад, хистæртæ аудыдтой кæстæртыл, рæдауæй сын амыдтой кафын æмæ зарын, амыдтой ирон æгъдæуттæ, ирон æфсарм.

1983 азы зындгонд адæмон кафты сгуыхт ансамбль «Арт»-ыл сæххæст 50 азы. Ансамблы архайджытæн зæрдиаг арфæтæ фæкодтой уыцы изæр нæ республикæйы разамынды æмæ Культурæйы министрады минæвæрттæ, алыхуызон аивадон коллективты архайджытæ, аивадуарзджытæ. Арты архайджытæй бирæтæн радтой грамотæтæ, зæрдылдарæн лæвæрттæ. Аив æмæ хъæлдзæг юбилеон изæр фæцис стыр концертæй.

Йе стыр курдиаты фæрцы ирон аивад бæлвырд чи фæхъæздыгдæр кодта, йæ сурæттæй бирæтæ Уӕрӕсейы театры хæзнадонмæ кӕмӕн бацыдысты, уый уыд Уæрæсейы Федерацийы адæмон артисткæ Хъæрджынты Варварæ, Савелийы чызг.

Варяйы сфæлдыстадон биографи у тынг ирд æмæ хъæздыг. Йе сфæлдыстадон авналæнтæ дæр уыдысты тынг уæрæх: комеди, драмæ, трагеди –ацы жанрты арæхстис æмхуызон хорз.

Дунейыл театралон аивады цы генион артисттæ равзæрд, уыдонæн сæ раззагдæртимæ ис, Ирыстонæн кад æмæ намыс чи скодта, йæ сагъæс, йæ мæт адæмы амондыл кæмæн уыдысты, нæ культурæйы рæзтыл удуæлдайæ чи тох кодта, ирон адæмы уарзон хъæбул, аивады дзырддзæугæдæр æмæ курдиатджындæр актер Тæбæхсæуты Уасилы фырт Бало. Бало йæ фæстæ цы стыр фарн ныууагъта, цы бирæ фæлгонцтæ сарæзта нæ ирон сценæйы, уыдон æнустæм цæргæйæ баззайдзысты адæмы зæрдæты.

Заманхъулы хъæубæсты хистæртæ, зæгъынц, афтæ зæрдæбынæй кодтой сæ зарджытæ, æмæ-иу сæм хъæуы фæсивæд хъусынæй не фсæстысты. Уыцы рæстæг тынг æхсызгонæй æрымысы Уæрæсейы Федерацийы æмæ Цæгат Ирыстоны адæмон артист, оперон зарæггæнæг, Иры «сызгъæрин баритон» Бæцæзаты Юрий. Нæ аивады æвæрæнтæй уæ размæ хæссын Бæцæзаты Юрийы зарджытæй иу.

Абон дæр ма аивадуарзджытæй бирæтæ хъуыды кæнынц æрдзон курдиаты хицау, дзыллæйы уарзон зарæггæнæг, композитор, нæ республикæйы культурæйы сгуыхт кусæг Гульчети Майрæны фырт Епойы. «Нæхи Епо» – афтæ йæ хонынц абон дæр Дигорайы цæрджытӕ. Епойæн йæ зарджытæй бирæтæ баззадысты нæ ирон аивады къæбицы. Адæмы хорздзинадæй хуыздæр, зæгъынц, ацы царды ницы ис, æмæ уымæй хайджын уыд нæ дзыллæйы иузæрдион хъæбул, Иры, Дыгуры булæмæргъ Гульчети Епо!

Ирыстоны æвæццæгæн, ахæм ирон хæдзар, ахæм ирон лæг нæ разынид, ацы зарæггæнæджы нæргæ хъæлæс зонгæ кæмæн нæ уыд. Йæ алæмæты хъæлæсæй сызгъæрин зæлтæ кæмæн тахти нӕ рыст, нæ фæллад дзыллæйы зæрдæмæ, уый уыд нæ Иры зарæггæнæг, нæ буц хистæр, хæсты æмæ фæллойы ветеран, Цæгат Ирыстоны адæмон артист, нæ республикæйы хъæууон хæдзарады сгуыхт кусæг Кæсæбиты Митя.

Композитор, дирижер, фæндырдзæгъдæг, педагог, хъомылгæнæг, бирæ ахуыргæнæн амынддзинæдты автор, ирон адæмон музыкалон фольклор æмбырдгæнæг, нотæтæм сæ рахæссæг — ахæм диссаджы бирæ хæрзты чи бацыдис йæ адæмæн, уый у нæ республикæйы æмæ Уæрæсейы Федерацийы адæмон артист, Хетæгкаты Къостайы номыл премийы лауреат Гæздæнты Гаппойы фырт Булат. Ирон музыкалон аивады патриарх, – афтæ ма хонынц Гӕздӕнты Булаты, национ культурæйы рæзтыл бирæ азты дæргъы ӕнувыдӕй кæй архайы, уый тыххæй.

Нæхи Булик – фыр буцӕй йæ хонынц адӕм. Нæ аивады æвæрæнты Гæздæнты Булатæн бирæ æрмæг кæй ис, уый махæн у æхсызгон! Чысыл фæстæдæр уын уæ размæ рахæсдзынæн йæ аив цӕгъдтытӕй иу.

Ирыстоны аивадуарзджытæн нæ республикæйы адæмон артист Евгений Воложанины ном хорз зонгæ у. Бирæ азты Цæгат Ирыстоны аивады уæхскуæзæй кæны стыр сфæлдыстадон куыст. Цæй, уæдæ та иу хатт байхъусæм, нæ фыдыуæзæг адджын царды авдæн кæмæн сси, уыцы Евгений Воложанины аив цагъдмæ!