Нартæ сæ равзæрд бирæгъæй хуыдтой. Ирон мифологийы бирæгъæн абоны онг ис йæхи бардуаг — Тутыр. Кæд ын тынг тызмæг хуыз ис, уæддæр æй нæ фыдæлтæ хуыдтой адæм æмæ Хуыцауы `хсæн минæвар. Цард тынг фæивта, фæлæ уæддæр ацы бардуагыл не сыстырзæрдæ стæм, Тутыртæ бæрæг кæнæм. Нæ радон равдыст «Нысантæ»-йы радзурдзыстæм Тутыр æмæ йæ бæрæгбоны арф мидисы тыххæй.

Майрæмбон, Майрæмтæ, Мадымайрæм, майрæмы карк… Сæ «иугæнæг» Майрæм у? Стæй ирон дины Майрæм чи у? Нæ радон равдыст «Нысантæ»- йы бæстон равзардзыстæм ацы дзырдæн йæ этимологи æмæ истори.

Адæймаг æмæ æрдз кæрæдзиуыл баст кæй сты æмæ сын хицæнæй цæрæн кæй нæй, уый нæ фыдæлтæ тынг раджы бамбæрстой. Нырыккон дуджы цæрæг ирæттæ дæр архайынц, цæмæй уыцы бастдзинад хæлд ма `рцæуа. «Нысанты» радон равдыст нын нæ зæрдыл æрлæууын кæндзæн, æнгуз бæласæн цы нысаниуæг уыд æмæ йæм раздæр цы цæстæй кастысты, уый.

Нæ равдыст «Нысантæ»-м хæццæ кæнынц алы цымыдисаг фарстытæ. Архайæм сын æхсызгонæй дзуаппытæ ссарын. Ацы хатт радзурдзыстæм боцъо дарыны æгъдауы тыххæй.

Ирон сылгоймаджы бæрæгбоны æмæ чындзæхсæвы дарæсы хæйттæй ахсджиагдæртæ сты риуыгънæджытæ дæр. Абон разгæмттæ аивгæнæн мадзал сты. Фæлæ раздæр та сæ мидис цавæр уыд? Уый тыххæй уын радзурдзыстæм нæ ног равдыст «Нысантæ»-йы.

Ирон адæм июль арæхдæр фæхонынц кæхцгæнæнты мæй. Уый уымæн, æмæ афæдзы дæргъы лæппутæ цы хæдзæртты райгуырд, уыдонæн фæкæнынц сæрмагонд куывдтæ. Цы ‘гъдау уыд кæхцгæнæнтæн раздæр æмæ йæм цы ивддзинæдтæ бахаста рæстæг, уый радзурдзыстæм нæ радон равдыст «Нымантæ»- йы.

Алы ‘гдауæн дæр ис йæхи мидис æмæ нысан. Ацы хатт та нæ телеуынады къорды бафæрстæ уыд, чындзы къуымы цæмæ слæууын кæнынц, уый? Дзуапп ын дæттæм нæ радон равдыст «Нысантæ»-йы.

Цæмæй хицæн кæнынц æмбарынæдтæ «æфсарм» æмæ «уæздандзинад»? Нæ радон равдыст «Нысантæ»-йы æхсызгонæй дзуапп ратдзыстæм ацы фарстæн.

Сусæны мæй, Никколайы, рухæны, сухи мæй, Тутырты æмæ сыфтæрты мæй. Мæйтæн сæ ирон нæмтты равзæрд зонут? Кæд нæ, уæд уын равдыст «Нысантæ» раргом кæндзæн æппæт сусæгдзинæттæ дæр.

Бæрæгбæтты нысаниуæг, се ’мгъуыдтæ хынцыны иумæйаг фæтк. Афтӕ ма къæлиндары хыгъд, хъæууонхæдзарадон куыстытæ æмæ бинонты фæтк куыд баст сты, уый. Ӕппӕт уыдӕттӕ радзурдзыстæм нæ радон равдыст «Нысантæ»-йы.